Air cargo là hàng hóa vận chuyển bằng máy bay, hay còn gọi là bằng đường hàng không.
Đây là phương thức mà hàng được chuyển bằng máy bay chở hàng chuyên dụng (tiếng Anh là Cargo Aircraft, hay Freighter), hoặc chở trong phần bụng của máy bay hành khách (Passenger Plane)
Hàng hóa vận chuyển đường hàng không chiếm tỉ trọng nhỏ tổng trọng lượng hàng vận chuyển quốc tế (chưa đến 0,5%), trong khi đó lại chiếm tới khoảng 30% về mặt giá trị.
Theo hãng chế tạo máy bay Boeing, trong năm 2012, máy bay chở hàng chuyên dụng đã vận chuyển khoảng 60% các lô hàng air trên toàn cầu, trong khi máy bay hành khách đảm nhiệm 40% còn lại.
Ưu nhược điểm của vận tải hàng không
Mỗi phương thức vận tải đều có ưu nhược điểm riêng.
Với phương thức vận chuyển hàng hóa bằng máy bay, bạn sẽ thấy có những điểm khác biệt rõ ràng so với vận tải bằng đường biển, đường bộ… Chúng ta có thể thấy rõ rằng chuyển hàng bằng máy bay là nhanh nhất, an toàn nhất, nhưng chi phí cao nhất. Vì thế, phương thức vận chuyển này thường phù hợp với những hàng hóa có giá trị cao, nhạy cảm với thời gian giao hàng, chẳng hạn như:
- Thư tín hàng không, bưu phẩm nhanh
- Động vật sống, nội tạng người, hài cốt
- Hàng dễ hư hỏng (thực phẩm, hoa tươi, hàng ướp bằng đá khô)
- Dược phẩm
- Những món đồ giá trị (vàng, kim cương)
- Thiết bị kỹ thuật (hàng công nghệ cao, phụ tùng máy bay, tàu biển, xe hơi)
- Hàng tiêu dùng xa xỉ (đồ điện tử, thời trang)
Xem chi tiết ưu nhược điểm trong phần tiếp theo…
Ưu điểm của vận chuyển hàng không
Như tôi đã nói ở trên, ưu điểm lớn nhất của vận tải hàng không là có tốc độ cao. Máy bay có tốc độ cao nhất trong các phương thức vận tải hiện nay. Trung bình máy bay chở hàng hoặc chở khách có tốc độ bình quân vào khoảng 800-1000km/h, rất cao so với các phương thức phổ biến khác như tàu biển (12-25 hải lý/giờ), tàu hỏa (ở Việt Nam chỉ khoảng 60-80km/h), hoặc ô tô tải (60-80km/h). Tôi thấy có lẽ chỉ có phương thức truyền tải điện năng là nhanh hơn máy bay mà thôi!
Thứ hai, vận tải bằng máy bay cũng có tính an toàn cao nhất. Bạn có thể nghe thấy những vụ tai nạn máy bay thảm khốc, nhưng thực tế đường hàng không lại an toàn hơn nhiều so với đường bộ, đường sắt, và đường biển.
Ngoài ra còn phải kể đến những ưu điểm khác như:
- Không bị cản trở bởi bề mặt địa hình như đường bộ hay đường thủy, do đó có thể kết nối được gần như tất cả các quốc gia trên thế giới
- Dịch vụ nhanh chóng, đúng giờ, nhờ vào tốc độ bay rất nhanh và đặc tính hàng hóa thường có giá trị cao hoặc dễ hư hỏng
- Giảm thiểu tổn thất phát sinh do làm hàng, đổ vỡ, hay trộm cắp vặt gây ra
- Phí bảo hiểm vận chuyển thấp hơn do ít rủi ro hơn các phương thức khác
- Phí lưu kho thường tối thiểu do đặc tính hàng hóa và tốc độ xử lý thủ tục nhanh chóng
Đó là những điểm lợi thế của vận chuyển hàng hóa bằng máy bay. Giờ ta sẽ xem xét mặt kia của vấn đề nhé…
Nhược điểm của vận chuyển hàng không
Nhược điểm lớn nhất là chuyển hàng bằng máy bay có giá cước cao nhất, tính tới từng kilogam.
Tôi thử ước tính cước phí một cách rất sơ bộ nếu muốn chuyển hàng hóa từ Hải Phòng vào Tp. Hồ Chí Minh, chỉ tính từ cảng/sân bay/ga xe lửa đến điểm đích tương tự (chỉ dùng 1 phương thức vận tải, để dễ so sánh):
- Đường hàng không (sân bay Cát Bi – Tân Sơn Nhất): … đồng/kg
- Đường biển (container từ cảng Hải Phòng – cảng Sài Gòn): …
- Đường sắt (ga Hải Phòng – ga Bình Triệu): …
- Đường bộ (xe container, khu vực nội thành Hải Phòng – Tp. HCM):
Nhìn vào con số, bạn có thể thấy cước hàng không cao như thế nào so với những phương tiện khác rồi chứ?
Tất nhiên, số liệu trên chỉ là ước tính của tôi để minh họa cho sự khác nhau về cước phí giữa các phương thức vận tải.
